Glukoza i fruktoza to związki chemiczne powszechnie występujące w przyrodzie. Maja taki sam wzór sumaryczny C₆ H₁₂O₆ 1. Glukoza. Cukier prosty - glukoza jeden z produktów procesu fotosyntezy. 2. Jak powstaje?
6 CO₂ + 6 H₂O → C₆ H₁₂O₆ + 6 O₂↑
3. Znaczenie dla organizmu człowieka.
4. Właściwości glukozy i fruktozy. Obejrzyj film - zapisz właściwości:
Dzisiaj wyjaśnimy sobie co to są sacharydy. Określimy skład pierwiastkowy i rodzaj sacharydów. Zrób notatkę: Sacharydy to grupa związków chemicznych potocznie nazywanych cukrami. Sacharydy nazywane też są węglowodanami.
1. Jaki skład pierwiastkowy maja sacharydy? Obejrzyj film, a następnie napisz obserwację i wniosek.
Już wiesz: - jak są zbudowane aminokwasy; - że aminokwasy łączą się tworząc peptydy. Dowiesz się: - jakie pierwiastki wchodzą w skład białek; - czym są białka; - wskazywać, w jakich produktach spożywczych występują białka; - podawać znaczenie białek w organizmie.
1. Co to są białka i z jakich pierwiastków są zbudowane? Doświadczenie:
Nowa Era
W wyniku ogrzewania białka np. jaja kurzego powstała czarna substancja.
Na ściankach probówki pojawiły się krople wody. Wydzielił się nieprzyjemny zapach amoniaku. Zwilżony papierek uniwersalny zabarwił się na kolor zielony.
Z obserwacji wynika, że w skład białek wchodzą następujące pierwiastki:
węgiel, tlen, wodór, azot, siarka.
Białka to naturalne związki wielocząsteczkowe występujące w organizmach roślinnych i zwierzęcych.
2. Budowa białek.
Białka są związkami wielkocząsteczkowymi zbudowanymi z reszt aminokwasowych. Różnorodność białek jest ogromna, chociaż aminokwasów białkowych jest około dwadzieścia. Ważne jest, jakie aminokwasy wchodzą w skład białka oraz w jaki sposób są ze sobą połączone.
Przypomnienie.
Aminokwasy mogą się łączyć wiązaniem peptydowym. Przypomnij sobie, w jaki sposób łączą się dwie cząsteczki aminokwasu o najprostszej budowie – glicyny.
3. Wykrywanie białek.
Doświadczenie: Po obejrzeniu filmu w zeszycie zapisz reakcje charakterystyczne do wykrywania białek.
Nowa Era
4. Badanie właściwości białek. Doświadczenie: Po obejrzeniu filmu na podstawie obserwacji zeszycie zapisz wniosek.
Już wiesz: - co to sa alkohole; - co to są wyższe kwasy karboksylowe; - co to są estry. Na dzisiejszej lekcji: - dowiesz się co to są tłuszcze; - poznasz budowę, rodzaje, właściwości i zastosowanie tłuszczów.
1. Występowanie: - nasiona roślin oleistych(np. słonecznik, rzepaku) - materiał zapasowy -składnik tkanek podskórnych; 2. Co to są tłuszcze? Tłuszcze to estry wyższych kwasów karboksylowych i glicerolu. 3. Otrzymywanie tłuszczów - reakcja estryfikacji.
glicerol + kwasy tłuszczowe → tłuszcz + woda
(ester) Obejrzyj film
Źródło: ChemiHelp7-8 YouTube 4. Wzór ogólny tłuszczów.
5. Podział tłuszczów:
a) pochodzenie lub występowanie.
b) budowę(stan skupienia)
6. Właściwości tłuszczów. - nie rozpuszczają się w wodzie, - mają budowę niepolarną, - dobrze rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych, - o gęstości mniejszej oo gęstości wody, - tworzą emulsję. 7. Zastosowanie - przemysł: - spożywczy, - kosmetyczny, - chemiczny.
jaką budowę i właściwości mają grupy wybranych związków organicznych, takie jak alkohole, kwasy karboksylowe i estry.
Nauczysz się
czym są aminokwasy;
co to jest glicyna;
wskazać we wzorach związków organicznych wiązanie peptydowe.
1. Co są aminokwasy? Aminokwasy to związki chemiczne bardzo rozpowszechnione w przyrodzie. Występują w organizmach roślin i zwierząt. Najprostszy aminokwas to glicyna, która występuje w kolagenie(białko tkanki łącznej) i żelatynie.Inna nazwa glicyny to kwas aminooctowy.
Aminokwasy– związki organiczne zawierające grupę aminową NH₂i grupę charakterystyczną dla kwasów karboksylowych COOH.
2. Nazewnictwo aminokwasów.
Nazwy systematyczne - do nazwy kwasu karboksylowego, od którego pochodzi aminokwas dodajemy przedrostek amino-
3. Łączenie się aminokwasów - wiązania peptydowe.
Ze względu na obecność dwóch grup funkcyjnych: aminowej -NH₂o charakterze zasadowym i karboksylowej -COOH o charakterze kwasowym, cząsteczki aminokwasów mogą łączyć się poprzez wiązanie peptydowe. Jak łączą się ze sobą dwie cząsteczki glicyny?
4. Polipeptydy. Łączące się ze sobą fragmenty aminokwasów tworzą związki chemiczne zwane polipeptydami. Niektóre polipeptydy to białka.
jaką budowę oraz właściwości mają alkohole i kwasy karboksylowe.
Będziesz umiał:
czym są estry;
opisywać budowę estrów;
na czym polega reakcja estryfikacji;
zapisywać równanie reakcji pomiędzy kwasami karboksylowymi i alkoholami;
tworzyć nazwy estrów;
jakie są właściwości estrów i jakie mają zastosowania.
Czy zastanawiałeś się, skąd biorą się zapachy owoców lub kwiatów? Jakie związki dodaje się do perfum i olejków zapachowych? To substancje nazywane estrami.
1. Budowa i nazewnictwo estrów.
Estry to związki zbudowane z atomów węgla, wodoru i tlenu, które są pochodnymi kwasów i alkoholi.
W cząsteczce zawierają grupę estrową:
-COO-
2. Jak otrzymać estry ?
Obejrzyj film. Doświadczenie 37 str.177
Źródło: Infoplus
Na podstawie obserwacji:
W wyniku reakcji kwasu karboksylowego i alkoholu powstają estry. Reakcję tę nazywa sięreakcją estryfikacji.
Kwas siarkowy(VI) stężony jest niezbędny do przeprowadzenia reakcji.
Animacja przedstawiająca reakcję estryfikacj
R1 – grupa węglowodorowa pochodząca od kwasu karboksylowego
R2 – grupa węglowodorowa pochodząca od alkoholu
Reakcja kwasu octowego z metanolem
Źródło: Malechowski Portal Edukacyjny.
Ważne!
Estry kwasu mrówkowego HCOOH nie zawierają grupy węglowodorowej pochodzącej od kwasu. Zamiast niej w cząsteczce znajduje się atom wodoru.
Poniżej podano kilka przykładów reakcji estryfikacji.
3. Nazewnictwo estrów:
Nazwy estrów składają się z dwóch wyrazów. Pierwszy człon pochodzi od kwasu, a drugi – alkoholu. W tabeli pokazano zasadę tworzenia nazw estrów. W nawiasach podano nazwy zwyczajowe.
Przeanalizuj przykład 8 str. 178.
4. Wzór ogólny estrów to:
R1COOR 2
5. Właściwości estrów.
Estry niższych kwasów karboksylowych to lotne, bezbarwne ciecze, o przyjemnym, owocowym zapachu. Słabo rozpuszczają się w wodzie, ale same są dobrymi rozpuszczalnikami.
6. Zastosowanie estrów.
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., Angela Andriot (http://commons.wikimedia.org), Nuno Nogueira (Nmnogueira) (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0.
